Alle fases van het vrouwelijke lichaam betekenen nogal wat voor de regelsystemen in je lijf. Regelsystemen zijn processen in ons lijf voor spijsvertering, groei, voortplanting, stress regulatie, slaap, dus eigenlijk alles wat er in je lijf speelt.
Daar waar mannen in hun leven een langzame daling zien van hun hormonen van jong tot oud is het bij vrouwen een stuk ingewikkelder. Bij vrouwen heb je in hun leven met hormonen: “het is er niet/het is er veel/het is er weinig/het wisselt per maand en cyclus/het neemt langzaam af”. Dat vraagt voor vrouwen van 12 jaar t/m ongeveer 52 jaar veel meer van de regelsystemen in ons lijf.
Per periode in een vrouwenleven gebeurt er hormonaal veel. Ik ga je meenemen in de ontwikkeling van ons lijf vanaf de puberteit tot na de menopauze.
Puberteit – Menstruatie (12+) – Menarche
Het opgang komen van de menstruatie wordt menarche genoemd. Het is de periode in de pubertijd en start rond de 12 jaar. Wat belangrijk is om te weten is dat het lichaam het voortplantingssysteem in werking zet. Het kost het lichaam best veel moeite om de juiste hormoonspiegels te vinden in deze tijd en het is niet zo dat je lichaam dit na 1 cyclus weet. Totdat je ongeveer 17 jaar bent heeft je lichaam hiervoor nodig. Dan zijn de juiste balansen in het lichaam gevonden en werken deze ook goed met elkaar samen.
Het toepassen van hormonale anticonceptie kan in deze fase van het leven ervoor zorgen dat het “instellen” van de hormoonspiegels onderbroken/verandert wordt. Het is daarom raadzaam om in deze periode van je leven na te denken over hoe je je toekomst wilt gaan inrichten en/of daar hormonale anticonceptie bij nodig is.
Een basis advies dat ik je hier kan geven als je wel belang hebt bij hormonale anticonceptie, zoals de pil, spiraal, prikpil, pleister, hormonale ring en dergelijk, is dat je iedere 5 jaar voor een andere variant kiest met een net andere werking. Een hormonale anticonceptie zit namelijk vol met kunstmatige hormonen welke niet alleen je voortplantingssysteem “plat legt”, maar ook invloed heeft op andere systemen. Een periode van 5 jaar is voor je lichaam nog te overzien om erna terug te schakelen hoe de hormoonspiegels “waren”. Op het moment dat je 10 jaar of langer eenzelfde hormonale anticonceptie gebruikt vindt je lichaam het lastig om de hormoonspiegels van vroeger weer op te pakken. Als je dat stopt met het gebruik van hormonale anticonceptie kan dit zich uiten in klachten als extreme vermoeidheid, ineens in gewicht aankomen/afvallen, stemmingswisselingen en nog veel meer.
Vruchtbare periode
Tijdens de vruchtbare periode zijn je hormonen zo goed op peil dat er een zwangerschap kan plaatsvinden. In deze periode is het ook voor vrouwen steeds gebruikelijker om lekker te studeren en een carrière op te bouwen. Dit is heel fijn voor je eigen ontwikkeling. Hierin heeft hormonale anticonceptie ook een groot voordeel. Je hebt een vrijheid van keuze, je kunt jezelf ontplooien en kunt je eigen gezinsplanning maken.
Hierboven beschreef ik al welke invloed het gebruik van hormonale anticonceptie heeft tijdens de menarche, maar het geldt ook voor na deze periode dat het verstandig is om iedere 5 jaar van hormonale anticonceptie te wisselen. Daarnaast kan het voorkomen dat door het gebruik van anticonceptie je last krijgt van bijvoorbeeld migraine, hoofdpijn, stemmingswisselingen etc. Als je dus start met het gebruik van hormonale anticonceptie ervaar dan het effect erop in je systeem. Bij vervelende klachten kun je misschien overstappen op een ander product of op een andere hormoon hoeveelheid in het product. De pil heeft bijvoorbeeld veel verschillende varianten met hormoon hoeveelheden, dus kijk goed wat er bij je past.
In deze fase is je cyclus vaak stabiel en verloopt vaak 28 dagen, waarvan je 3-7 dagen ongesteld bent. Duurt deze periode langer, bloed je hevig, ervaar je veel pijnklachten etc. is het handig om te kijken naar wat je eventueel kunt verbeteren aan je leefstijl om deze klachten minder/niet te hebben.
De week voorafgaand aan je menstruatie kun je ook last krijgen van klachten als vreetbuien, emotioneler zijn, opgeblazen gevoel, hoofdpijn, gevoelige borsten, vocht vasthouden, vermoeidheid/gebrek aan energie. Deze klachten kunnen van grote invloed zijn op je dagelijkse bezigheden en dit wordt dan PMS (premenstrueel syndroom) genoemd. Ook deze klachten kunnen vaak met een gezonde levensstijl worden aangepakt.
Peri Menopauze (41 – 50 jaar) / Menopauze (51+)
De perimenopauze wordt de periode van 41-50 jaar ongeveer genoemd. Dit is een periode van ongeveer 6-10 jaar voorafgaand aan menopauze/laatste menstruatie waarin de hormonen langzaam afnemen. In deze periode werkt je lichaam van een vruchtbaar naar een onvruchtbaar lijf toe en begint dan ook vaak met onregelmatige cyclussen. Het kan zijn dat in het begin de menstruatie zelfs heviger, langer en sneller op elkaar is dan daarvoor.
De menopauze is de laatste menstruatie die je krijgt. Als je een jaar geen bloedingen meer hebt gehad dan was dat de laatste.
Postmenopauze
Na de menopauze zakt het oestrogeengehalte in je lijf steeds verder. In deze fase van je leven is er geen hormonale cyclus meer aanwezig, maar zit je wel laag in je hormonen. Doordat er in deze periode hormonale schommelingen plaatsvinden kun je hier last van krijgen. De meest bekende klachten zijn nachtelijk zweten, opvliegers, stemmingswisselingen, hoofdpijnen en vaginale droogheid.
Gemiddeld duurt de postmenopauze 2-5 jaar, maar dit kan ook langer duren. Je lichaam moet weer een ritme zien te vinden in de hormonen en dit kan best even duren.
Advies
Voor alle fases van je hormonen is het belangrijk je lichaam hierbij te helpen om klachten te voorkomen/te verminderen. Dit kan door:
- Wandel iedere dag een stukje
- Eet veel groenten en fruit
- Probeer suikers, witte koolhydraten, alcohol, koffie en frisdranken te vermijden
- Slaap 7-8 uur op een dag (op een vast moment)
- Iedere dag een ontspanningsmoment
Daarnaast zijn er supplementen die je lijf kunnen ondersteunen op verschillende momenten in je leven. Dit is alleen zo persoonlijk, dat hier per persoon naar gekeken moet worden en dient als extra middel. De basis blijft een gezonde leefstijl.
0 reacties